Fukushima’dan Antakya’ya..

11 Mart 2023 tarihinde  Paristeki Japon kültür merkezinde Fukushima depremi ve tsunami felaketinin 12.ci yıl dönümü nedeniyle bir anma töreni düzenlendi. Tören başlamadan önce yarası çok taze olan Türkiye ve Suriye’de on binlerce kişinin ölümüne yol açan deprem felaketi için bizi duygulandıran bir taziye mesajı bildirildi. Ardından Fukushimada yaşananların ilk üç gününü gösteren bir dokümanter filmin projeksiyonuna geçildi. Japon NHK Televizyonunu hazırladığı bu ilk filmin hemen ardından aynı bölgedeki bir yıl sonraki yeniden yapılanma ve hayata dönme çalışmalarıyla ilgili ikinci bir dokümanter film daha gösterildi. Bu iki film bize doğal felaketlerin ne denli acımasız ve korkunç olabileceğini gösterdi. Zaman zaman göz yaşlarıyla izlediğimiz filmlerde Japon halkının felakete ne kadar onurlu ve soğuk kanlılıkla yaklaştığını da izlemiş olduk. Japon Kültür Merkezinin Müdürü Hitoshi Suzuki tsunami felaketinden bu yana dünya genelinden aldığı büyük destek için teşekkürlerini ifade ederken Japonya’nın bu bölgede tamamen ayağa kalkma  kararlılığpını da vurguladı.

Depremler gibi doğal afetler, önemli hasarlara ve can kayıplarına neden olabiliyorlar. Çok taze gelişen Türkiyenin güney bölgelerini ve Suriyeyi etkileyen depremle 2011 Japonya Fukushima depremi karşılaştırıldığında arada benzerlikleri ve farklılıkları görmek mümkün.

 Her iki olay da ciddi hasara neden olmasına rağmen, iki felaket arasında bazı temel farklılıklar vardı.

2011 Fukushima depremi, 11 Mart 2011’de meydana geldi 6 dakika sürdü ve 9,0 büyüklüğünde bir depremdi. Bugüne kadar kaydedilmiş en büyük depremlerden biriydi.  Depremi takip eden tsunami, Fukushima Daiichi Nükleer Enerji Santrali’ne önemli zarar verdi. Buna bağlı olarak ortaya büyük bir nükleer felaket çıktı. Depremde çok az sayıda kayıp verilirken sonrasındaki olaylar yüzünden 15.000’den fazla kişi yaşamını kaybetti. Bu olay 200 milyar doların üzerinde ekonomik kayba neden oldu.

Buna karşılık, 2023 Türkiye Kahraman Maraş, Gaziantep, Antakya depremi 6 Şubat 2023’te meydana geldi. Bu depremin merkezi Pazarcık yakınlarında idi ve yerel saatle 04:17’de, 7.8 büyüklüğünde  hissedildi. Bu depremin ardından saat 13:24 de, merkez üssü Elbistan’da 7.5 büyüklüğünde bir ikinci deprem yaşandı. Her iki olay Doğu Anadolu fay sisteminin üzerinde gelişti. Bu depremlker Suriye, Kıbrıs, Yunanistan, Ürdün, Lübnan, Irak, Gürcistan, Ermenistan, Mısır ve İsrail gibi ülkelerde hissedildi.

Geniş bir bölgeyi etkileyen bu ardarda depremler  yıkılan ve ağır hasar gören binaların sayısını 156.000’e çıkardı. Bu yıkılan ve ağır hasar gören binalar içindeki konut birimlerinin sayısı yaklaşık 507.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Deprem sırasındaki bölgede etkili olan kış ve fırtınalar ve kar yağışı arama ve kurtarma operasyonlarını zorlaştırdı.

Türkiye ve Suriye’de 850 binden fazla çocuk hala yerlerinden uzakta yaşıyor. Birleşmiş Milletler yetkililerine göre, deprem sonrası bölgedeki 350.000’den fazla hamile kadın sağlık hizmetlerine ve günlük ihtiyaçlara erişim konusunda zorluk çekiyor. Türkiye’de 1,9 milyondan fazla insan çadırlarda ve geçici barınaklara sığınmış durumda, Suriye’de ise 500 bin kişi evsiz kalmıştır. Depremin etkileri oldukça büyük oldu ve yaklaşık 350.000 km2’lik  bir alanda yaygın hasar oluştu. Tahminen 14 milyon kişi etkilendi.

13 Mart 2023 itibarıyla doğrulanan ölü sayısı 56.800’den fazla olup, Türkiye’de 48.400’den fazla ve Suriye’de 7.200’den fazla ölüm meydana geldi. Bu deprem, Türkiye’deki modern tarihinin en ölümcül doğal afeti olarak kaydedildi ve günümüz Türkiye’sindeki en ölümcül deprem olarak da kaydedildi. Aynı zamanda, günümüz Suriye’sinde 1822 Halep depreminden bu yana en ölümcül, dünya çapında ise 2010 Haiti depreminden bu yana en ölümcül beşinci deprem olarak kaydedildi.

Paris’teki Japon Kültür merkezindeki anma töreninden sonra NHK TV ile yaptığımız görüşmede NHK‘nın 15 gün boyunca bölgede çalışmalar yaptığını ve Japon kurtarma ekiplerinin de çalışmalara yoğun bir şekilde katıldığını öğrendik. Japonya’da, Türkiye’de ve dünyanın diğer yerlerinde doğal afetlerden etkilenenlere başsağlığı ve sabır diliyoruz.