Çerez Misali Filozofi; Fıstık1

 

 

Karl Popper ve Gerçeklik

 

Mehmet Ömür

 

Karl Popper’ın bilim felsefesi ve gerçeklik üzerine görüşlerini özetleyeyim:

Karl Popper, bilimsel bilginin kesin doğruluktan ziyade sürekli bir sorgulama ve eleştiri süreci olduğunu savunur. Ona göre, bilimde “gerçek” diye bir şey kesin olarak bilinemez; bilim, yanlışlanabilir hipotezler üretmek ve bu hipotezleri sıkı testlere tabi tutarak yanlışları ayıklamak üzerine kuruludur. Popper için bilim, doğruluğu kanıtlanmış kesin bilgiler biriktirmekten ziyade, yanlışları elimine ederek ilerler.

Popper’ın bilim felsefesinin temel taşları şunlardır:

1. Yanlışlanabilirlik İlkesi: Bir teorinin bilimsel olabilmesi için yanlışlanabilir olması gerekir. Eğer bir teori, hiçbir olası gözlem veya deney tarafından çürütülemezse, o teori bilimsel değildir.
2. Hipotetik-Dedüktif Yöntem: Bilim insanları teorilerini hipotezler şeklinde önerir ve sonra bu hipotezleri deneylerle test eder. Eğer hipotez bir deney tarafından çürütülürse, o hipotez terk edilir.
3. Kesinlikten Vazgeçiş: Popper’a göre, bilimde kesinlik arayışı yanıltıcıdır. Bilim, var olan bilgiyi sorgulayarak ve alternatif açıklamalar arayarak ilerler.
4. Bilginin Evrimi: Bilgi, sürekli bir evrim sürecindedir ve her yeni teori, öncekilerin üzerine inşa edilerek daha iyi bir açıklama sunmayı hedefler.
5. Objektif Bilgi: Popper, bilginin subjektif algılardan bağımsız olarak objektif bir dünya oluşturduğunu savunur. Bu objektif bilgi, bireylerin ötesinde var olur ve bilimsel tartışma ve eleştiriye açıktır.
6. Eleştirel Rasyonalizm: Bilgiye ulaşmanın yolu, rasyonel eleştiri ve tartışmadır. Bilim, farklı görüşlerin çatışması ve bu çatışmadan en sağlam hipotezlerin hayatta kalmasıyla ilerler.

Popper’ın bu yaklaşımı, bilimdeki dogmatizme ve otoriteye karşı bir duruş sergiler ve bilginin sürekli bir gelişim içinde olduğunu, asla tamamlanmış veya mutlak olmadığını vurgular.